Þessi grein eftir framkvæmdastjóra og formann SFV birtist nýlega í Morgunblaðinu. 

Eins og kynnt var á málþingi þann 12. nóvember sl. hafa KPMG gert úttekt á starfsumhverfi þjónustuveitenda í heilbrigðisþjónustu sem gera samninga við Sjúkratryggingar Íslands.

Í úttektinni kemur fram að til staðar séu viðamiklir annmarkar á núverandi fyrirkomulagi samninga og innkaupa á heilbrigðisþjónustu. Úttektin var gerð að beiðni Samtaka fyrirtækja í velferðarþjónustu, Læknafélags Reykjavíkur, Félags sjúkraþjálfara, Samtaka heilbrigðisfyrirtækja og Tannlæknafélags Íslands.

Úttektina má nálgast hér. 

Á dögunum var birt kynningarblað um Samtök fyrirtækja í velferðarþjónustu, sem má sjá hér. 

Neðangreind grein eftir framkvæmdastjóra SFV birtist í Morgunblaðinu nýlega (hér má sjá hana á PDF - formi)

Kemur þá aldrei góðæri hjá hjúkrunarheimilum ?

Um nokkurt skeið hefur rekstur hjúkrunarheimila verið afar erfiður. Fjármagn er af skornum skammti á meðan kröfur til þjónustunnar hafa vaxið, bæði kröfur hins opinbera en einnig samfélagsins í heild. Á sama tíma er það fólk sem kemur inn á hjúkrunarheimili að verða veikara og hópur þjónustuþega er einnig orðinn fjölbreyttari eftir að aldurstakmörk inn í hjúkrunarrými voru afnumin úr lögum.

Samkvæmt gildandi fjármálaáætlun ríkisstjórnarinnar er ekki ætlunin að grípa til aðgerða út af þessari stöðu. Þvert á móti er í fjárlagafrumvarpinu fyrir árið 2020 gert ráð fyrir að áframhaldandi skerðingu á fjárframlögum til hjúkrunarheimila, eins og gert hefur verið á þessu ári og gert var á því síðasta. Árið 2018 nam „aðhaldskrafan“ 215,5 milljónum króna, árið 2019 nam hún 201,3 milljónum og í drögum að næsta fjárlagafrumvarpi er gerð tillaga að 279,6 milljóna króna ,,aðhaldskröfu“ á árinu 2020. Samtals nemur skerðingin 1,3 milljörðum króna frá ársbyrjun 2018 og árlegt rekstrarfé hjúkrunarheimila verður um 700 milljónum króna lægra en ef ekki hefði komið til umræddra ,,aðhaldskrafna“.

Samtök fyrirtækja í velferðarþjónustu hafa margoft upplýst alþingismenn um þessa hættulegu stefnu stjórnvalda. Ef til vill er það ein ástæða þess að fjárlaganefnd lagði til í meirihlutaáliti sínu um fjármálaáætlunina í vor að ,,ráðherra skipi þverpólitíska nefnd sem fari yfir rekstur og framtíðarfyrirkomulag á byggingum og rekstri hjúkrunarheimila.“ Heilbrigðisráðherra hefur hins vegar ekki skipað slíka nefnd og nú, tæpu hálfu ári síðar, eru komin fram drög að nýju fjárlagafrumvarpi sem kveður á um áframhaldandi niðurskurð á rekstrarfé hjúkrunarheimila.

Stundum er sagt að á uppgangstímum í hagkerfinu sé mikilvægt að ríkissjóður gæti aðhalds í fjárútlátum en gefi frekar í þegar horfir til efnahagslægða. Þegar efnahagshrunið skall á samfélaginu árið 2008 voru útgjöld ríkissjóðs skorin niður á sem flestum sviðum. Fjármagn til hjúkrunarheimila og annarra heilbrigðisstofnana var skorið markvisst niður. Undanfarin ár hefur ríkt ákveðinn stöðugleiki í fjármálum og jafnvel ,,góðæri“ á flestum sviðum eins og t.d. sést í stórauknum útgjöldum ríkissjóðs. Margar heilbrigðisstofnanir hafa fengið aukið rekstrarfé á hverju ári undanfarin ár, en ekki hjúkrunarheimilin og dagdvalirnar. Samt stendur í stjórnarsáttmála ríkisstjórnarinnar frá árinu 2017: ,,Einnig verður hugað að því að styrkja rekstrargrundvöll hjúkrunarheimila.“

Fagaðilar sem starfa á hjúkrunarheimilum og dagdvölum landsins eru farnir að óttast næstu efnahagslægð, því hvar er hægt að draga saman ef aldrei er gefið í ? Hvar skal bera næst niður við niðurskurð í rekstri, í samræmi við aðgerðir stjórnvalda eins og þær birtast í drögum fjárlagafrumvarpsins. Eftir því sem líður á hagsveifluna og ,,aðhaldskröfunni“ er oftar beitt, verður sú spurning áleitnari: Kemur þá aldrei góðæri hjá hjúkrunarheimilum ?

Eybjörg H. Hauksdóttir

Höfundur er framkvæmdastjóri Samtaka fyrirtækja í velferðarþjónustu.